muterka

Jadnorje zapódane słowo namakajo wšykne fraze, źož toś to słowo wustupujo.

• ta muterka pśece gotowała, jo.
• a spiwali … mója muterka teke rada spiwała.
• ja som pśecej groniła muterka, pón feter.

Glědajśo: Pśi takem jadnorem napšašowanju njenamakaju se druge fleksiske formy zapódanego słowa:

• ak smy byli małe, pón smy šli z teju muterku sobu.
• a te muterki … tencas my smy šli pón do małeje góle meistens.
• a tež tej muterce smy pomagali.

mutter (na nimske)

Standardnje jo nastajone pytanje w serbskej rěcy. Pytanje w nimskich pśełožkach jo pak teke móžno. Za to dej se bublink tłocyś a pón pśełožk ako poziciju wuzwóliś.

Wjelikosć pismikow se pśi pytanju njerozeznawa.

• die Frau, die Mutter von der Mutter.
• Das war deren Mutter.
• und unsere Mutter auch,

Glědajśo: Bźez wótpowědnego nastajenja rěcy móžośo pśiś do źiwnych, pśechwatajucych abo samo wopacnych wuslědkow (wótwisnje wót cila napšašowanja). Na pśikład słowo »Mutter« pytane w serbskej rěcy, dajo:

• tej my smy gronili mutter.
• a ta jo to pór raz groniła: „unsere mutter hat paarmal geweint.“
• mutter, jetzt nicht mehr stören, nicht?

feteroju

Eksplicitnje zapódana fleksiska forma słowa namakajo jano pśikłady za toś tu formu. Druge, rozmjej wšykne dalšne gramatiske formy pytanego słowa, se njenamakaju.

• ak ja som pśišła z mójim dokusow wózykom twójomu feteroju,
• a ten jaden jo, ten jaden jo pón feteroju tak wónoźeł.
• pón su te druge burja našog fetera, te su pón feteroju:

muterka feter

Gaž pytaš za wěcej słowami, pokazuju se wšykne wuslědki, źož wustupujo nanejmjenjej jadno ze zapódanych słow. Te fraze, w kótarychž wustupuju wšykne słowa, prezentěruju se ako prědne.

• ja som pśecej groniła muterka, pón feter.
• ta muterka pśece gotowała, jo.
• mój feter …

+muterka +feter

Znamuško plus pśed słowom groni, až pyta se jano za frazami, ako to słowo wopśimjeju. Gaž kužde słowo stoj z plusom, namakaju se jano frazy, ako wopśimjeju wšykne markěrowane słowa.

• ja som pśecej groniła muterka, pón feter.
• a tej, muterka a feter, tej stej pón wobraźowałej.
• ach, to doch nic. naša muterka a feter pśipódla, pón njej se bójali.

Take napšašowanje njewunjaso wuslědki, gaž jadno z markěrowanych słow felujo:

• ta muterka pśece gotowała, jo.
• mój feter …

muterka -feter

Znamuško minus wuzamknjo fraze z markěrowanym słowom.

• ta muterka pśece gotowała, jo.
• a spiwali … mója muterka teke rada spiwała.
• also bloß źowća abo muterka. gólcy …

Slědujuce fraze njejsu wuslědki togo napšašowanja:

• ja som pśecej groniła muterka, pón feter.
• a tej, muterka a feter, tej stej pón wobraźowałej.
• ach, to doch nic. naša muterka a feter pśipódla, pón njej se bójali.

feter*

Gwězdka zastupujo źěl słowa. Toś to napšašowanje pyta za wšyknymi słowami, ako zachopiju z »feter«. Góźi se pótakem na pś. za namakanje gramatiskich formow (z wšakimi kóńcowkami) pytanego słowa.

• mój feter …
• Burg doch jo měła. jo, a ta jog schlecht achtowała z feterom …
• a {NN} jo pśišła k našom feteroju a měni:

Glědajśo: Z tym napšašowanim mógu se namakaś teke formy drugich słow, homonymy a pód.

• z Hochozy ga smy my wjele šli na besuch, tam był wujko, mój feterowy bratš.

m?terka

Pšašak zastupujo jaden pismik. Wósebnje góźi se za pšawopisnje njewěste abo njenorměrowane formy.

• tam šła moja muterka juž tomu do šule.
• ta žeńska, ta móterka wót teje mamy,

m?terk* m?terc*

Gwězdki a pšašaki mógu se kombiněrowaś a tak twóriś dosć kompleksne napšašowanja.

• ta muterka pśece gotowała, jo.
• ak smy byli małe, pón smy šli z teju muterku sobu.
• a te muterki … tencas my smy šli pón do małeje góle meistens.
• a tež tej muterce smy pomagali.
• ta žeńska, ta móterka wót teje mamy,
• hmm, ta znajo jeje pšawu móterku.
• als prědne gole mójeje móterki.
• hmm, no, wy sćo teke wótrosli na burskem dwórje, pśi tej móterce, sćo ten pjac měli hyšći na dwórje abo južo nutśi?

"stara mama"

Pazorki słuže za pytanje wěcejsłownych leksemow, kšutych wobrotow abo jadnorje pódla se wustupujucych słow. Pyta se dokradnje za tym, což w pazorkach stoj – gwězdki a druge wósebne znamuška njamógu se w tom konteksće wužywaś.

• jo, stara mama.
• stara mama, stara mama jo była našog nana młodša šotša.
• a stara mama njejo wam nic wulicowała?

To same napšašowanje bźez pazorkow wunjaso fraze, w kótarychž wustupijotej wobej słowje (abo jano jadno z njeju), njepyta pak se wósebnje za słowoma, ak stojtej direktnje pódla sebje.

• jo, stara mama.
• tak stara … mója mama jo achtundachtzig roźona.
• kak stara jo mama była? äh
• ta jo tak stara kaž ja.
• mója mama jo wšykno mógła,