Regularne wuraze
Njeglědajucy na to, až wobstoj dolnoserbšćina, tak ako kužda rěc, z towzyntow kradu rozdźělnych słow, namakajo se weto mań regularnych wóspjetowanjow. Tak kóńce se wšykne formy ako cytajśo, chwatajśo, dawajśo na -ajśo. Njeby móžno było, z korpusa wšykne take formy wupytaś, gaby dejali je za kuždy werb ekstra wótpšašowaś. W takich padach su regularne wuraze wjelika pomoc. Jich nałožowanje wujasnijo se w slědujucej tabeli.
wuraz | wujasnjenje | wuznam | pśikład | namakajo (na pś.) |
---|---|---|---|---|
. | DYPK narownajo kuždežkuli znamuško. | někake znamuško | .uby | luby, zuby, ruby atd. |
[ ] | ROŽKATEJ SPINCE: W nima stoj definěrowany rěd znamuškow, na pś. namakajo [abc] znamuško a resp. b resp. c. | kužde w nima stojece znamuško | [dsR]om | dom, som, Rom |
[ - ] | ROŽKATEJ SPINCE: W nima móžo se teke interwal pódaś. To gótujo se z pomocu lažeceje smužki. | interwal pismikow abo licbow | [a-z] | wšykne pismiki wót a do z (bźez diakritiki) |
[a-zčćěłńóŕšśžź] | namakajo wšykne dsb. pismiki | |||
[0-9] | 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 | |||
[j-m]už | juž, kuž, luž, muž (jolic až take formy w korpusu dajo) | |||
[^] | KŠYWKO wuzamkujo znamuška, ako stoje w ROŽKATYMA SPINKOMA. | nic toś te znamuška | [^l]uby | zuby, ruby atd.ale nic: luby |
[^0-9] | kužde znamuško, ako njejo cyfra | |||
( | ) | JADNOREJ SPINCE: W nima stoj lisćina alternatiwnych wurazow abo znamuškow, kótarež su pśez operator „|“ (ABO) wót se źělone. | alternatiwy | (D|d)om | Dom, dom |
([Ss]|[Tt])am | Sam, sam, Tam, tam | |||
\ | WOBROŚONA NAKÓSNA SMUŽKA gótujo, až specielne znamuško pśi pytanju se njewobglědujo ako regularny wuraz, ale ako normalna jadnotka teksta. | specielny wóznam znamuška ignorěrowaś | \? | ? |
wóspjetowanja | ||||
? | PŠAŠAK: Pśed nim stojece znamuško wóspjetujo se nul abo jaden raz. | 0 abo 1 raz | za? | z, za |
* | GWĚZDKA: Pśed njeju stojece znamuško wóspjetujo se nul abo wěcej razow. | 0 abo wěcej razow | hm* | h, hm, hmm, hmmm atd. |
+ | PLUS: Pśed nim stojece znamuško wóspjetujo se jaden abo wěcej razow. | 1 abo wěcej razow | hm+ | hm, hmm, hmmm atd. |
{n} | KŚIDŁATEJ SPINCE: W nima zapisana licba n groni, wjele razow se regularny wuraz abo znamuško pśed spinkoma wóspjetujo. | n razow | dom.{3} | domowy, domcyk atd. |
{m,n} | KŚIDŁATEJ SPINCE: W nima móžo se teke zapisaś interwal cestosći wustupowanja pśedchadajucego znamuška. | m do n razow | .{3,7} | kuždy rěd, kenž wobstoj z tśich do sedym znamuškow, na pś. kužde słowo, ako ma tśi do sedym pismikow |
hm{1,4} | hm, hmm, hmmm, hmmmm |
Na něco daś se how hyšći pokažo: Gaž zapišo se pśi pytanju wuraz z małymi pismikami, njenamakaju se formy z wjelikim pismikom. Jolic až pyta na pśikład něchten formu „ten“, njenamakajo se „Ten“ abo „TEN“. Aby se toś to rozeznawanje mjazy wjelikimi a małymi pismikami ignorěrowało, móžo se pśed pytanej formu pisaś „(?i)“. Tak namakajo „(?i)dom“ formy Dom, dom, DOM atd.
někotare pśikłady za pytanje
- dom.*
- namakajowšykne słowa, ako zachopiju na dom-, na pś. dom, domašk, domcyk, domowina, domownja atd.
- dom[auk]*
- namakajo dom, doma, domu, domk
- dom[auk]+
- namakajo doma, domu, domk
- ru[kc][aieu]
- namakajo ruka, ruki, ruce, ruku (ale teke: ruci, rucu atd.)
- ru(ka|ki|ce|ku|koma|kowu)
- namakajo ruka, ruki, ruce, ruku, rukoma, rukowu (ale nic: ruk, rukow, rukom, rukam atd.)
- .+owu.+
- namakajowšykne słowa, ako maju we srjejźi (ale nic na zachopjeńku abo kóńcu) -owu-, na pś. głowubólenje, wótnowujo, Nowuš atd.
- [zſ]a(s|ſſ|ß)ej
- namakajo zasej, ſaſſej, ſaßej (ale teke: zaſſej, zaßej, ſasej)
- w?(š|ſch|ſ̷ch)[iyü]kno
- namakajo wšykno, šykno, wſchykno, ſchykno, wſ̷chykno, ſ̷chykno, wšikno, šikno, wſchikno, ſchikno, wſ̷chikno, ſ̷chikno, wšükno, šükno, wſchükno, ſchükno, wſ̷chükno, ſ̷chükno
- .*arskego
- namakajowšykne słowa, ako kóńce se na -arskego, na pś. wójarskego, bergarskego, pšosarskego atd.
- .*arske[gm][ou]
- namakajowšykne słowa, ako kóńce se na -arskego, -arskemu, ale teke -arskegu, -arskemo
- .*arsk(ego|emu|ogo|omu)
- namakajowšykne słowa, ako kóńce se na -arskego, -arskemu, -arskogo, -arskomu
glědaj teke: pšawopisne warianty