Dolnoserbske wugronjenje

Pismik ‹k›

Pismik ‹k› se wugranja ako [k]

pśed ‹a›, ‹o›, ‹ó›, ‹u›, ‹y› (pśir. wokale)

Pśikłady: kacka, kokoška, kóńc, kupiś, kyskaś

pśed ‹l›, ‹ł›, ‹m›, ‹n›, ‹r›, ‹w› (pśed sonorantami, nic pak pśed ‹j›)

Pśikłady: klapa, kłos, kmótš, styknuś, kraj, kwiśonka

pśed ‹c›, ‹ch›, ‹k›, ‹p›, ‹s›, ‹š›, ‹ś›, ‹t› (a potencielnje pśed drugimi njespiwnymi obstruentami)

Pśikłady: měkcyś se, prědkchytanje, slědkpłaśenje, ksebny, kšupa, kśidło, perfektny

Pokazka: Kombinacija ‹k›‹k› pó źěłach se zjadnorja na jadnore [k]: slědkkoplowanje.

Glědaj teke: Asimilacija.

we wuzuku

Pśikłady: mak, pětk, casnik

Pismik ‹k› se wugranja ako [kʲ]

pśed ‹e›, ‹ě›, ‹i› (pśir. wokale)

Pśikłady: kerjaty, kiwaś, bulawki, markěrowaś

Pokazka: ‹k› pśed ‹ě› wustupujo jano we wupóžycenjach.

Glědaj teke: Palatalizacija.

Pismik ‹k› se wugranja ako [k] abo ako [kʲ]

pśed ‹j›

Pśikłady: kjarchob, kjawcaś

Glědaj teke: Palatalizacija.

Pismik ‹k› se wugranja ako [g]

potencielnje pśed ‹b›, ‹d›, ‹g›, ‹z›, ‹ž›, ‹ź› (pśir. spiwne obstruenty)

Pśikłady: anekdota, syrikžołty

Pokazka: ‹k› wustupujo pśed spiwnymi obstruentami głownje na šawje morfemowu (na granicy mjazy dwěma morfemoma). W toś tych padach móžotej se wobej zuka wugranjaś jasnje wót se źělonej. ‹k› wóstanjo pótom njespiwne: nadawkbjerjecy, nadawkdawaŕ, slědkzastopnjowanje.

Pokazka: Kombinacija ‹k›‹g› wustupujo głownje na šawje morfemowu (na granicy mjazy dwěma morfemoma). Normalnje wugranjatej se wobej gromaźe ako jadno [g], kótarež pó źěłach se artikulěrujo z krotkim wokomuźenim. Separatne, jasnje wót se źělone wugronjenje wobeju zukowu jo móžne – wósebnje gaž powěda se pomałem a wědobnje jasnje. W takich padach realizěrujo se [k]-[g]: markgrobojstwo, slědkglědanje.

Glědaj teke: Asimilacija.