Dolnoserbski pšawopis

Pśistupnje se płaśece pšawidła dolnoserbskeje ortografije a interpunkcije. Wuchadnišćowy tekst su wótpowědne knigły Manfreda Starosty w drugem nakłaźe z lěta 1982¹. Změny, ako bazěruju na nowych póstajenjach Dolnoserbskeje rěcneje komisije, su se wót sobuźěłaśerjow Serbskego instituta do teksta zaźěłali. Z kliknjenim na »woglědaś se pśeměnjenja« jo móžno, se dane stawizny změnow pokazaś daś. Dokradnjejše informacije wó wobźěłowanju teksta namakajośo w informacijach.

¹ Starosta, Manfred, Niedersorbische Orthographie und Interpunktion. Regeln. (2., bearbeitete Auflage). Domowina-Verlag: Bautzen/Budyšyn, 1982.

1.5.3.Pisanje njesłowjańskich swójskich mjenjow

N7

Pokazka: Cuze mjenja njetrjebaju se dekliněrowaś. [schwalone 2011-07-05]

Pśikłady: [schwalone 2011-07-05]

wino z Bordeaux

ekspedicija do Burkina Faso

pśednosk wó Mali

bydlim w Meerane

leśim do Peru

192

Eigennamen deutscher oder anderer nichtslawischer Herkunft schreibt man bis auf die in N8 geregelten Ausnahmen wie im Deutschen. [woglědaś se pśeměnjenja]

Alle Eigennamen deutscher oder anderer nichtslawischer Herkunft schreibt man bis auf die in N8 geregelten Ausnahmen wie im Deutschen.

Beispiele:

Goethe, Shakespeare, Marx, Balzac, Magdeburg, Saßnitz, Glasgow, Mailand, Venedig, Lille, Arno, Po, Mississippi

N8

[schwalone 2011-07-05; změna § 192 za wěste typy swójskich mjenjow]

Aby se do dolnoserbskego fleksiskego systema integrěrowali, mógu se pó N6 wótchylnje wót 192 slědujuce wokaliske wuzuki swójskich mjenjow nimskego abo drugego njesłowjańskego póchada sorabizěrowaś, gaž

a) wugranjaju se dwójozłožkowje

-ia-ija (Gambija, Valencija), za mjenja wósobow pśir. N9

-io-ijo (Lanuvijo)

-ea-eja (Koreja), za mjenja wósobow pśir. N9

-ua-uwa (Nikaraguwa, Paduwa)

-oa-owa (Samowa)

Mjenja togo typa, w kótarychž wugranjaju se pómjenjone kupki jadnozłožkowje abo źož se realne wugronjenje mjenja wót wócakowanego cytanja pó serbskich zwuconosćach jasnje rozeznawa, wóstanu njedeklinabelne a se pšawopisnje njeadaptěruju, na pś. Foggia [Fodža], Bisaccia [Bisaća].

b) wugranjaju se diftongiski

-ai-aj (Altaj)

-au-aw (Passaw)

Jolic až se originalne pisanje zachowajo, wóstanu słowa wopisanych typow njedeklinabelne.

N9

[schwalone 2012-03-28; nowe rědowanje]

Pśedmjenja cuzego póchada, ako kóńce na -ea abo -ia se tendencielnje zeserbšćuju ze zasunjenim -j- pśed kóńcowku.

Pśikłady:

Andreja

Leja

Marija

Lydija

Gaž wobstoj pótrjefjona wósoba na tom, až pišo se mě tak ako w nimšćinje, móžo se nominatiw njeadaptěrowany pisaś, w deklinaciji pak se zasunjo pśed kóńcowku -j-.

Pśikłady:

Andreapla Andreje, z Andreju

Tabeapla Tabeje, z Tabeju

Dariapla Darije, z Dariju

Victoriapla Victorije, z Victoriju

N10

[schwalone 2011-09-14; Argument za źělenje toś teje kupki wót kupki na -oo, -ou, -u jo, až se kněžy powšyknje wětša tendenca, cuze słowa na [-ow] do serbšćiny integrěrowaś, nježlic cuze słowa na [-u], pśir. niwow, běrow, platow, ale kanu (indekl.), kenguru (indekl.) atd. Njedopołna adapcija (Rousseauwa a nic Rosowa) wobkšuśijo se z tym, až dej originalne mě wóstaś spóznajobne.]

Mjenja cuzego póchada, ako kóńce se w pismje na -eau, -iau, a kótarychž wuzuk wugranja se w serbšćinje tak ako -ow w indigenych serbskich słowach ako row, mógu se do serbskego deklinaciskego systema integrěrowaś z tym, až zasunjo se w deklinaciji pśed kóńcowku -w-. Nominatiw wóstanjo njezměnjony.

Pśikłady:

RousseauRousseauwa, Rousseauw(oj)u

ViauViauwa, Viauw(oj)u

193

Die Schreibung der Ableitungen von den Eigennamen nichtslawischer Herkunft bleibt ebenfalls unverändert.

Beispiele:

buddhizm, Newyorkski, marxizm, marxistiski, Eiffelowy torm